Zorunlu Arabuluculuk Davaları
Arabuluculuk, bir hukuk anlaşmazlığının tarafı olan şahısların, özgür iradeleriyle seçtikleri uzman ve tarafsız bir üçüncü kişinin hakemliğinde, dava açılmadan önce ya da dava açıldıktan sonra başvurdukları bir uyuşmazlık çözüm yoludur. Arabuluculuk, uyuşmazlığın kesin ve hızlı bir şekilde çözülmesini amaçlar. Arabuluculuk, zorunlu arabuluculuk ve ihtiyari arabuluculuk olarak ikiye ayrılır.
Zorunlu Arabuluculuk, bazı uyuşmazlıklar için mahkemeye dava açmadan önce arabulucuya gitme zorunluluğunu ifade eder. Bu uyuşmazlıklar açısından zorunlu arabuluculuk dava şartı konumundadır. Arabuluculuğa gitmeden açılan davalar, dava şartı yokluğu sebebiyle reddedilir. İş davalarına konu olan bazı talepler-ihbar tazminatı, kıdem tazminatı, fazla mesai ücreti, maaşlar vb.- ve ticari davalar zorunlu arabuluculuk kapsamındadır. İhtiyari arabuluculukta ise arabulucuya gitme zorunluluğu bulunmaz, yine de taraflar arabulucu vasıtasıyla uyuşmazlığı çözebilir.
Ticari Davalarda ve İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk
Türk Ticaret Kanunu’nun 5/a maddesi uyarınca, TTK’nın 4. Maddesinde bahsi geçen tüm ticari davalar ve diğer özel kanunlarda yer alan ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hususunda dava açılmadan önce arabulucuya başvurma dava şartıdır. Arabulucuya başvurulmadan bu çeşit davalar doğrudan asliye ticaret mahkemesinde açılamaz. Arabulucu, yapılan başvuruyu altı hafta içinde sonuçlandırır, bu zorunlu süre en çok iki hafta uzatılabilir.
İş hukuku açısından, işçi ve işveren arasındaki fazla çalışma ücreti, yıllık izin ücreti, maaş vb. gibi işçilik alacaklar ve ihbar tazminat, kıdem tazminatı gibi tazminatlardan kaynaklanan uyuşmazlıklar 2018 yılından itibaren zorunlu arabuluculuk yoluyla çözülmektedir. Arabulucuya başvurmadan iş mahkemesinde açılan iş davaları dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddedilir. İş davalarında dava şartı kabul edilen arabuluculuğun uygulama alanları şunlardır:
- İşe iade davalarında zorunlu arabuluculuk
- Kıdem tazminatında zorunlu arabuluculuk
- İhbar tazminatında zorunlu arabuluculuk
- Fazla çalışma ücretinde zorunlu arabuluculuk
- Yıllık ücretli izin, maaş, genel tatil ücretleri, milli ve dini bayram tatil ücretleri için zorunlu arabuluculuk
- Hakaret davalarında zorunlu arabuluculuk
Zorunlu arabuluculuk konusunda bir avukata danışmanızda ve detaylı bir bilgi almanızda fayda bulunmaktadır.
